Kurumsal

Dünya saraylarını süsleyen Uşak halılarının anavatanında

“Türk  düğümlü halılar  Atlası projesi “

Geleneksel kültürün gelecek kuşaklara iletişim araçları ile taşınması

PROJE KODU:

PROJE SÜRESİ:

                                       PROJENİN AMACI

   "Türk düğümü halı Atlası" projesi ile  amacımız; kaybolmaya yüz tutan geleneksel el dokuma el düğümlü halılarımızın  kültürümüzün korunarak yaşatılması ve zengin kültürel birikimin gelecek nesillere aktarılmasıdır. Küreselleşen dünyada, yerel kültürlerin korunarak yaşatılması ve evrensel kültürle buluşturulması büyük öneme sahiptir. Tarih boyunca köklü bir mirasa sahip olan Türk el düğümlü halı  kültürü, son yıllarda geleneksel değerlerini hızla kaybetmekte ve çeşitli nedenlerle modernize edilerek aslından uzaklaşmaktadır.

 "Türk düğümü halı Atlası" projesi ile öncelikle tarihte Avrupa saraylarını süsleyen  Uşak el dokuma halılarının ve Türklere özgü olan el düğümü tekniklerinin  dünyanın bir çok bölgesindeki kültürün araştırılarak verilerin tek bir kaynakta toplanması; geleneksel el düğümü el dokuma halılarının  bölgesel hatta il bazında incelenmesi ve teknik yönden detaylandırılması amaçlanmaktadır. Bölgesel el düğümlü halıların tespit edilerek incelenmesi; kimliklendirilmesi, kataloglaması, üretilmesi ve geleneksel yöntemlerle üretilmiş olanların korunmaya alınması projenin temel amacıdır.

 Geleneksel el düğümlü halıların aslına uygun olarak üretilerek ev  tekstili,dekorasyon  ve moda sektörü ile buluşturulmasıyla yerel kalkınmaya katkı sağlanması ve projenin son aşamasında elde edilen veriler doğrultusunda “Türk düğümü halıları “sergi projesi  ileriye dönük hedefleridir.

                                            PROJENİN KAPSAMI

    Kültürel miras, toplumun kültürel zenginliğini, değerlerini ve geleneklerini geçmişten miras alarak geleceğe aktaran değerler bütünüdür. "Yaşayan Miras" olarak da adlandırılan kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere doğru aktarılması, milletler için hayati öneme sahiptir. Kültürel değerlerini koruyarak yaşatan ve evrensel kültürle bağ kurabilen toplumlar, küreselleşen dünyada milli kimlikleriyle söz sahibi olabilirler.

Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya getirdikleri ve Selçuklu döneminde Anadolu'nun yerel kültürleriyle zenginleştirerek geliştirdikleri el düğümlü halı , kültürümüzün en önemli kollarından biridir.

 M.Ö.6000 yıllarında Çatalhöyük'te başlayan Anadolu dokuma kültürünün binlerce yıllık yolculuğunda; Selçuklu ve dünyada hayranlık uyandıran örneklerin verildiği Osmanlı döneminden günümüze uzanan tarihsel süreçte el düğümlü halıcılık ,Türklerin yaşamında daima önemli bir yere sahip olmuştur.Türk düğümlü el halıları  Türk insanının duygu ve düşünce dünyasını yansıtan çok zengin bir motif zenginliğine sahiptir. Tarihsel süreçte yayıldığı geniş coğrafi alanda kültür etkileşimi ve inançların etkisiyle yaşadıkları her toprakta izlerini bırakan Türkler, dokuma kültürleri ile de karşılaştıkları toplumları etkilemişlerdir.

    "Türk düğümlü halılar   Atlası" projesiyle Türk milletinin adeta hafızasını oluşturan kültürümüzün tarihsel zenginliğinin araştırılarak el düğümlü halıların aslına uygun yaşatılması ve tanıtılması sağlanacaktır.

 Proje kapsamında, geniş bir araştırma süreciyle yürütülen yöresel el düğümlü halıların kimliklendirilmesi,  kataloglanması ve analiz aşaması çalışmaları, saha araştırmalarıyla genişletilerek elde edilen verilerin kitaplaştırılması planlanmıştır.

   "Türk düğümü  Atlası" projesinin kapsamını; Uşak ilinde  gerçekleştirilecek proje lansman sergisinde; araştırması yapılan el düğümlü halılardan akademik danışma kurulu tarafından belirlenen; 120 örnek    kimliklendirilerek tanıtılacaktır.

 Orta Asya’dan ,Anadolu’ya , İran’dan ,Azerbaycan’a , Türkmenistan dan ,Afganistan’a ,Hindistan’a kadar Türk  el düğümü teknikleri kullanılarak elde dokunan halıların envanteri de çıkartılmış olacaktır. 

PROJENİN ARAŞTIRMA AŞAMALARI

AKADEMİK YAYINLARIN ARAŞTIRILMASI

   "Türk el düğümü halıları Atlası" projesinin ülkemizin tüm bölgelerini kapsayan ulusal ölçekte ve çok geniş kapsamlı bir proje olması nedeniyle bir yıllık araştırma süreci, çok yönlü olarak çeşitli kurum ve kuruluşlarla paralel çalışmalar halinde yürütülmektedir. Ülkemizdeki yedi coğrafi bölge ve 81 ile ait dokumaların geçmişteki ve günümüzdeki durumlarının tespiti, ham madde, teknik ve malzeme yönünden özelliklerinin detaylı incelenmesi amacıyla geniş bir akademik literatür taraması yapılmıştır.

    T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ARAGEM Arşivi, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Üniversitesi Kütüphanesi, MSGSÜ Kütüphanesi, milli saraylar envanterleri başta olmak üzere önemli kütüphanelerde bulunan kaynak kitaplar taranarak ilgili bölümler incelenecektir.

. Proje kapsamında bibliyografyalarda geçen kaynak kitaplar satın alma yoluyla temin edilecektir.

    Proje kapsamında ülkemizde yapılan sempozyumlara ait bildiriler, Arış Dergisi, Vakıflar Dergisi, Türk Etnografya Dergisi, Motif Halk Bilim Dergisi, Hedef Dergisi vb. çok sayıda süreli yayının sayıları çeşitli üniversitelerin kütüphanelerinde ve internet üzerinden taranarak dokumacılıkla ilgili bölümler fotokopi yapılarak veri havuzuna eklenmiştir.