Halı Planı Nedir

Halıların şekil ve formları; genellikle dikdörtgen, kare ya da nadiren yuvarlak şekilli olabilir.

Halı planında alttan düğüm atılmadan 5–6 cm kadar olan düz dokunmuş olan kısım toprakçal adı verilir. Halının düğümlü kısmı tamamlandıktan sonra toprakçal adı verilen düz dokuma, yukarıda da vardır. Bunu, saçak kısmı takip eder.

Halının iki yanında argaçların dönüş yaptığı ince örülü kısma etlik denir. Halının orta alanı genellikle zemin, halı ortası diye adlandırılır. Bunu dışa doğru çerçeveleyen kısma bordür denir.  Türk halılarında genellikler bordür sayısı üçtür. Ancak bu bazen bir, bazen iki üç, dört, beş, altıya kadar da çıkabilir.

Bordürlerden; ortada ve büyük olana geniş ana bordür yanlardaki dar olanlara dar bordürler denir. Geniş bordür ile dar bordürler arasında içte ve dışta veya zemini sınırlayan düz, tek renkli bordürlere de şerit bordür denir. Bordür çizgilerini meydana getiren hatlara da kontur adı verilmektedir.

Halılar genellikle teknik renk, kompozisyon özelliklerine göre ve ayrıca motif yerleştirilişine, cinsine göre de değerlendirilir. Türk halılarının en önemli unsurlarından birisi de XVIII-XIX. yüzyıllarda aşırı stilizasyona ve bölgesel değişime uğramış olmalarıdır.